Aan de slag met praktijkbeleid in Brunssum

“Mensen in de wijk letten op elkaar. Ik had een kind dat een “wegloop-fase” had, maar hij kreeg nooit de kans om uit de wijk te glippen omdat iedereen altijd goed op hem lette. Hij kwam daardoor altijd weer veilig thuis.” – een inwoner

‘’Ik durf ‘s avonds niet door die steeg te lopen. Al helemaal niet om mijn kleinzoon bijvoorbeeld erdoorheen te laten lopen’’. – een inwoner

Dit slaat de spijker op z’n kop voor twee wijken in Brunssum. Er woont een hechte gemeenschap, maar tegelijkertijd ligt de algemene gezondheid en welvaart laag in vergelijking met de rest van Brunssum en de rest van Nederland. Schulden, armoede, criminaliteit en gezondheidsproblemen zijn in hoge mate aanwezig en worden van generatie op generatie overgedragen. De gemeente Brunssum wil deze intergenerationele problematiek doorbreken. Maar hoe doe je dat? Met die vraag zijn wij in samenwerking met de gemeente Brussum aan de slag gegaan.

Stap 1: in gesprek met inwoners zelf

Alleen dan wordt helder wat er speelt in de wijk en bij haar inwoners. Want om echte en houdbare stappen vooruit te kunnen zetten, is het contact en de samenwerking met inwoners uit de wijken cruciaal. We moeten hún werkelijkheid of de beleving daarvan begrijpen en in de veranderingen verwerken. Met deze aanpak zijn we dan ook aan de slag gegaan in Brunssum. We spraken inwoners in diepte-interviews, straatinterviews, gingen langs de deur  en tijdens een kookavond en andere momenten in het buurthuis. Zo kwamen we te weten wat er volgens inwoners speelt in hun wijk of in hun eigen leven, wat volgens hen nu belangrijk is en prioriteit moet krijgen en wat er nodig is voor verbetering. En komen we schrijnende situaties tegen in de interviews dan pakken we dat op, samen met de gemeente en inwoner. Zo komen we niet enkel iets halen, maar helpen we ook waar mogelijk.

Ervaringsdeskundigheid als brug tussen inwoner en gemeente

In het gehele proces werken we samen met een ervaringsdeskundige, iemand die zelf is opgegroeid in de wijken waar het om gaat. Hij kan als geen ander de verbinding vormen tussen inwoners en de gemeente. Ondertussen is er een groep inwoners uit de wijk dat betrokken wil blijven bij het onderzoek. Deze groep, begeleidt door de ervaringsdeskundige, wordt op de hoogte gehouden van de resultaten, denkt mee over het proces en de te zetten acties. Ook zijn zij een belangrijk orgaan om gezamenlijk, met de gemeente, spelregels op te stellen over de samenwerking tussen inwoners en de gemeente: hoe gaan we samen aan de slag om de nodige veradering in de praktijk teweeg te brengen? Duidelijke spelregels kunnen voorkomen dat er conflicterende doelen of interpretaties ontstaan van een aanpak.

Praten óver de wijk, doen we ín de wijk

Een ander belangrijke stap in het veranderproces is het opstellen van werkprincipes met de gemeente en samenwerkingspartners.. Ook hierbij vormen de verhalen en ervaringen van inwoners het uitgangspunt. Een werkprincipe kan bijvoorbeeld zijn dat overleggen van de gemeente óver de wijk, ín de wijk plaatsvinden. Met hulp en ondersteuning van inwoners om bijvoorbeeld de catering te verzorgen en zo meteen een bijdrage te leveren aan de wijkeconomie. Of om ervaringskennis structureel te benutten bij het maken van nieuw beleid of in de uitvoering van de toegang tot zorg.

Zo werken we aan een nieuw uitvoeringspraktijk die veranderingen in beleid aanjaagt. Door de wereld van inwoners te koppelen aan de wereld van de gemeente kom je tot gedeelde ambities, doelen en duurzame relaties. Alleen op die manier kan je fundamentele veranderingen realiseren in de wijk die aansluiten bij de realiteit van de inwoners en daarmee het gewenste effect bereiken.